برگرفته شده از کتاب کلیات طب سنتی اثر اینجانب:
در کتاب کلیات طب سنتی تمامی خوراکیها را بررسی کرده ام و در اینجا تنها جدول معروف از کتاب هدایت المتعلمین را برای شما عزیزان توضیح داده ام.
برای بیان انواع خوراکیها از نظر هضم و جذب میتوانیم ۱۸ نمونه خوراکی داشته باشیم. درابتدا به بیان اصطلاحات آن می پردازم.
۱)خوراکیهای لطیف(غذاهای سریع الهضم):
غذاهایی که به راحتی هضم میشوند وبدن برای هضم آنها نیاز به انرژی کمی دارد. این نوع خوراکیها مواد زائد(پسمانده)کمی تولید می کنند و به راحتی جذب می شوند.(مفید برای کودکان و افرادیکه از نظر فکری کار میکنند).
۲)خوراکیهای غلیظ ( کثیف – غذاهای دیر هضم):
کثیف از ریشه تکاثف می آید یعنی فشرده بودن وآن به معنی غذاهای فشرده است که برای هضم در بدن به انرژی زیادی احتیاج دارند و همچنین مواد زائد (پسمانده)زیادی تولید میکنند.(مفید برای افراد قوی وفعال)
۳)خوراکیهای معتدل:
به خوراکیهای بین لطیف و کثیف گوئیم.
۴)خوراکیهای صالح الکیموس(کیموس خوب):
از مصرف این خوراکیها کیموس خوبی تولید میشود که منشأ خلط خوب خواهد بود.
۵)ردی الکیموس(فاسد الکیموس):
از مصرف این خوراکیها کیموس بد،نهایتاً خلط بد (خلطهای غیر طبیعی)بوجود میآید که سرمنشأ برخی بیماریهاست.
۶)کثیرالغذا:(خوراکیهای سنگین و پر انرژی)
خوراکیهایی که تولید کننده خلط زیاد هستند و در صورت هضم انرژی زیادی تولید میکنند.بدن برای مدت زمان زیادی به غذا احتیاج ندارد.(مفید برای ورزشکاران و افراد در سنین رشد)
۷)قلیل الغذا:
خوراکیهای کم انرژی
۸)متوسط الغذا:
بین غذای پر انرژی و کم انرژی
حال با آشنایی از اصطلاحات خوراکیها به بیان ۱۸ نمونه از آنها میپردازم:
صاحب نظران طب سنتی مواد غذایی را به ۱۸ قسمت تقسیم میکنند.در این نوع تقسیم بندی سه عامل نوع (هضم – کیفیت هضم و مقدارتولیدخلط ناشی از هضم)، بیان میشود.
با مطالعه این تقسیم بندی شما دوست عزیزم میتوانید عملکرد خوراکیها را در بدنتان دریابید. ومتوجه خواهید شد اگر گوییم سوسیس و کالباس یا نان فطیر برای سلامتی مضر است ،دلیلش چیست!
جدول تقسیم بندی انواع خوراکیها از دید گاه طب سنتی
| توضیحات | خوراکیها | نوع خوراکی |
| مفید برای کودکان و افرادی که تازه از بستر بیماری برخاسته اند.کسانی که مشکل هضم دارند. | زرده تخم مرغ نیم برشته – کبک و گوشت پرندگان شکاری –کره – روغن حیوانی- سرشیر-گوشت آهو- گوشت بزغاله-آبگوشت | لطیف + صالح الکیموس +کثیرالغذا (سریع الهضم+منشأخلط خوب+پرانرژی) |
| انار – سیب – کاهو-گلاب –سبزیها از تیره بقولات- | لطیف + صالح الکیموس +قلیل الغذا (سریع الهضم+منشأخلط خوب+کم انرژی) | |
| نان جَیِد(کیفیت عالی) نانی که از گندم مرغوب پخته شود وخمیر آن خوب تخمیر شده باشد(درواقع هضم اولیه توسط مخمرها انجام شده باشد). | لطیف + صالح الکیموس +متوسط الغذا (سریع الهضم+منشأخلط خوب+متوسط انرژی) | |
| جگرسفید – بچه کبوتر –جوجه ناهض(نورسیده) | لطیف + فاسد الکیموس +کثیر الغذا (سریع الهضم+منشأخلط بد+پرانرژی) | |
| پیاز- ترب – مواد غذایی تند و تیز | لطیف + فاسد الکیموس +قلیل الغذا (سریع الهضم+منشأخلط بد+کم انرژی) | |
| نان فطیر(عمل تخمیر کامل انجام نشده باشد) | لطیف + فاسد الکیموس +متوسط الغذا (سریع الهضم+منشأخلط بد+متوسط انرژی) | |
| گوشت بره و گوسفند -بزغاله– تخم مرغ به صورت نیمرو-اردک –گوشت بز-تخم مرغ آب پز –گوشت شیشک – | غلیظ +صالح الکیموس+کثیرالغذا (دیرهضم+منشأخلط خوب+پرانرژی) | |
| پنیر تازه | غلیظ +صالح الکیموس+قلیل الغذا (دیرهضم+منشأخلط خوب+کم انرژی) | |
| گوشت گوساله | غلیظ +صالح الکیموس+متوسط الغذا (دیرهضم+منشأخلط خوب+متوسط انرژی) | |
| مصرف زیاد باعث بروز اکثر بیماریهای سخت | گوشت اردک و اسب و گوشت گاو – سوسیس و کالباس – اسنک – پیتزا-همبرگر و… | غلیظ + فاسد الکیموس +کثیرالغذا (دیرهضم+منشأخلط بد+پرانرژی) |
| گوشت قدید(دودی –کنسرو) بادمجان(تولید سودا و گرفتگی عروق)-پنیر کهنه-قارا(قره قروط)- | غلیظ+ فاسد الکیموس +قلیل الغذا (دیرهضم+منشأخلط بد+کم انرژی) | |
| انواع کلم بستانی(کلم معمولی) | غلیظ+ فاسد الکیموس +متوسط الغذا (دیرهضم+منشأخلط بد+متوسط انرژی) | |
| گوشت بره جوان(یکساله) –خامه-شیر- | معتدل+ صالح الکیموس +کثیرالغذا (متوسط هضم+منشأخلط خوب+پرانرژی) | |
| شکم پرکن –مفید در کاهش وزن –تعادل بین اخلاط را بر هم نمی زند. | شلغم – ماست چکیده – دوغ – ماست- | معتدل+ صالح الکیموس +قلیل الغذا (متوسط هضم+منشأخلط خوب+کم انرژی) |
| گوشت بچه شتر | معتدل+ صالح الکیموس +متوسط الغذا (متوسط هضم+منشأخلط خوب+متوسط انرژی) | |
| مفید برای برخی از دردهای مفصلی | کلم قمری یا رومی | معتدل+ فاسد الکیموس +کثیرالغذا (متوسط هضم+منشأخلط بد+پرانرژی) |
| ضد خونریزی زنان | زردک(هویج ایرانی) | معتدل+ فاسد الکیموس +قلیل الغذا (متوسط هضم+منشأخلط بد+کم انرژی) |
| ماهی دودی | معتدل+ فاسد الکیموس +متوسط الغذا (متوسط هضم+منشأخلط بد +متوسط انرژی) |
جاوید باشید…
