ساپونین


ساپونینها در بسیاری از گیاهان دارویی وجود دارند. از نظر علم شیمی به وسیله ریشه گلوزیدیک (گلوکز، گلکتوز) که متصل به ریشه اگلیکون است مشخص میشوند.
خاصیت اصلی فیزیکی آنها کاهش شدید فشار سطحی آب است. تمام ساپونینها کف زیادی دارند و از پاک کنندههای عالی هستند. آنها یک خاصیت دیگر نیز دارند که عبارت از توانایی همولیز کردن گلبولهای قرمز است به این ترتیب که هموگلوبین موجود در آنها را آزاد میسازند و این چیزی است که غیرقابل مصرف بودن برخی از آنها را به علت سمی بودنشان توجیه میکند.
ساپونینها مخاط را تحریک میکنند و سبب شل شدن مخاط روده میشوند و همراه با مصرف گیاهانی نظیر بنگ سفید، ریشه شیرین بیان و چوبک باعث افزایش ترشحات ششها یا به عبارتی خلط آور (اکسپکتورانت) میشوند. از آنها به عنوان مسهل و ضد عفونی کننده مجاری ادرار (برگ درخت زبان گنجشک، ریشه آنونین خاردار) نیز استفاده میشود. ریشه معروف جینسینگ که در چین، کره، مناطق خاور دور و روسیه یافت میشود نیز سرشار از ساپونین است.